پارچه‌های نیل نوع دیگری از پارچه‌های کتان هستند که کارکرد و کاربردی مشابه پارچه‌های جین دارند.
تولید و تهیه پارچه‌های جین همواره با محدودیت و مشکلات خاص خود همراه است، ازجمله این مشکلات می‌توان به معیوب و درجه‌دار شدن پارچه‌ها در فرایند تولید و بافت اشاره کرد.
همچنین تولید پارچه‌های جین نیازمند تجهیزات تخصصی و دانش فنی بالایی است که تولید این نوع پارچه را با محدودیت همراه می‌کند. برای رفع این مشکل و پرکردن فضای خالی در عرضه و تقاضا، نوع دیگری از پارچه‌ها موسوم به پارچه‌های نیل در بازار عرضه می‌شود. این جایگزینی پارچه‌ نیل باعث کاهش قیمت و هزینه نهایی برای تولیدکننده و همچنین مصرف­‌کننده می‌شود.

تولید پارچه‌ نیل

برای تولید پارچه‌های نیل، پارچه‌های خام کتان در طی فرایند رنگرزی، نیل (ایندیگو) رنگ می‌شوند. پارچه تولید شده همانند پارچه‌های جین احتیاج به سنگ‌شویی دارد تا طیف رنگی مدنظر از پارچه خام اصلی استخراج شود و رنگ پارچه به تثبیت برسد.
اغلب شرکت‌های رنگرزی همانند شرکت‌های رنگرزی چیت‌ساز و ورت‌باف این فرایند را در جهت تولید پارچه‌های نیل انجام می‌دهند.

جنس و مواد تشکیل‌دهنده پارچه نیل

برای تولید این پارچه بهتر است از پارچه‌های کتان با پود فیلامنت استفاده شود. پودهای فیلامنت پارچه، در فرایند رنگرزی:

• رنگ نیل را به خود جذب نمی‌کنند
• تشابه بیشتری با پارچه‌های جین پیدا می‌کنند
• ازنظر قیمت بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر از جین هستند

پارچه‌های کتان پنبه را نیز می‌توان نیل رنگ کرد ولی مرسوم نیست. زیرا پود پارچه نیز هم رنگ تار می‌شود و جلوه زیبایی ندارد و از نظر قیمت هم توجیه اقتصادی ندارد.

بافت پارچه نیل

از مدل‌های مختلف بافت پارچه اعم از ساتنی، کجراه، چهارخانه و انواع دیگر نیز می‌توان برای این منظور استفاده کرد.

کاربرد پارچه نیل

در هر بخشی که پارچه جین بکار می‌رود و استفاده می‌شود، برای کاهش هزینه‌ها و مدیریت قیمت تمام شده محصول نهایی می‌توان از این پارچه استفاده کرد. دسترسی به پارچه‌های نیل به‌مراتب راحت‌تر از پارچه جین است.